Бұл жайында брифингте Түркістан облыстық Жастар ресурстық орталығы» КММ басшысының орынбасары Пердебек Есқұлов мәлімдеді.
«Бүгінде өңір жастарының «Серпін — 2050» мемлекеттік бағдарламасы арқылы оқуға түсу мүмкіндігі өте жоғары. Оған дәлел — өткен жылы бағдарлама бойынша республикаға бөлінген 3 653 гранттың 983-не Түркістан облысының талапкерлері ие болды. Олар еліміздегі 18 жоғарғы оқу орындарына жолданды. Қазіргі таңда Түркістан облысының аудан-қалаларында бағдарлама бойынша үгіт-насихат жұмыстары жүріп жатыр. Осы ретте А.Мырзахметов атындағы Көкшетау өңірлік университеті кезекті іс-сапар барысында Отырар және Бәйдібек аудандарының жастарымен кездесіп, оқуға түсуге шақырып жатыр. Негізінен серпіндіктердің 70-90 пайызы тұрақты жұмысқа орналасады», — дейді Пердебек Сержанұлы.
Сондай-ақ, брифингке қатысқан А.Мырзахметов атындағы Көкшетау өңірлік университетінің «Серпін» жобасы және оңтүстік өңірлерден келген жастармен жұмыс» тобының басшысы Күлзия Тобатаева аталмыш оқу орнының бағдарламаға қатысқанына биыл екінші жыл екендігін айтты.
«Қазіргі таңда оқу орнында оңтүстік өңірінен 45 студент бар. Бүгінде университет бакалавриаттан — 27, магистратурадан — 14, PhD-докторантурадан 2 мамандық бойынша оқытады. Одан бөлек, студенттер үшін қолайлы, заманауи жабдықталған екі жатақханасы бар», — деді Күлзия Тобатаева.
2014 жылдан бастап Қазақстанда «Серпін – 2050» «Мәңгілік ел жастары – индустрияға» мемлекеттік бағдарлама жұмыс істейді.
Аталған бағдарлама аясында талай жас теріскейге барып, білім алды, біразы сонда тұрақтап қалды.
«Серпін» бағдарламасы халқы тығыз орналасқан еліміздің оңтүстік аймақтарындағы жастарды кадр жетіспеушілігі байқалған Қазақстанның солтүстік, батыс және шығыс өңірлерінде оқытып, жұмысқа орналастыру бағытында қолға алынған.
Ауыл түлектеріне арналған бағдарлама аясында 2023-2024 жылғы оқу жылдарына 3 653 грант бөлінді. Оған Түркістан, Қызылорда, Жамбыл, Алматы, Жетісу облыстарының түлектері қатысты.
Жалпы гранттар Солтүстік Қазақстан, Ақмола, Шығыс Қазақстан, Абай, Павлодар, Қарағанды, Қостанай облыстарында орналасқан университеттерге бөлінеді. Гранттар техникалық ғылым, ауыл шаруашылығы, медицина саласын қамтиды. Айта кетерлігі, былтыр 1 қыркүйектен бастап шәкіртақыны бакалавр студенттеріне 20 пайызға, магистратура студенттеріне 15 пайызға дейін өсіру жоспарланды.
Осылайша бағдарлама аясында былтыр 18 университеттің өкілдері түсіндірме жұмыстарын жүргізіп, оқуға шақырды. Олардың ішінде Ә.Марғұлан атындағы Павлодар педагогикалық университеті, М.Қозыбаев атындағы СҚУ және Инновациялық Еуразиялық және Сәтпаев атындағы Екібастұз инженерлік-техникалық университеті, Өскемендегі С.Аманжолов атындағы университеті мен Д.Серікбаев атындағы ШҚТУ бар.
Сонымен қатар, бағдарлама шеңберінде Семейдегі Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті мен Ә.Бөкейханов университеті, Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық педагогикалық институты жастарды білім нәрімен сусындатып отыр. Сондай-ақ, А.Байтұрсынов атындағы Қостанай өңірлік университеті, Қостанай облысындағы Рудненский индустриалды институты және М.Дулатов атындағы Қостанай инженерлік-экономикалық университеті бар. Бұдан бөлек, Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті және А.Мырзахметов атындағы Көкшетау университеті, А.Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті, Қарағанды индустриалді университеті, Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті, Павлодар облысындағы С.Торайғыров Университеті Оңтүстік түлектеріне есігін айқара ашты.
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім комитетінің бас сарапшысы Әділбек Мансуровтың айтуынша, бұл бағдарламаға 2023 жылдан бастап жаңа жүйелер енгізілді. Осы уақытқа дейін «Серпін» бағдарламасы бойынша тегін білім алған студенттер оқу бітіргеннен кейін оқыған өңірлерінде үш жыл жұмыс істеуге міндеттелген болса, ендігі уақытта талап өзгеріп еңбек өтеу мерзімін азайтып, екі жыл жұмыс істеу міндеттелді. Сондай-ақ, жас мамандар тек оқыған өңірінде ғана емес, солтүстік, батыс және шығыс өңірлеріне қарасты 11 аймақта жұмыс істеуіне болады.
Бағдарламаны жүзеге асырудың механизміне тоқтала өтейік.
Бағдарлама мақсаты — халқы тығыз орналасқан еліміздің оңтүстік аймақтарындағы жастарды кадр жетіспеушілігі байқалған Қазақстанның солтүстік, батыс және шығыс өңірлерінде оқытып, жұмысқа орналастыру.
- Осы бағдарлама аясында оңтүстік өңірдегі жастар үш негізгі бағыттың біреуі бойынша (ЖОО және ТжКБ орындарында) тегін оқи алады: білім беру, техникалық немесе ауыл шаруашылығы ғылымдары. Өздеріне қажетті білімді алған соң солтүстік өңірде өмір сүруге қалуға тиісті.
- Оқу барысында жатақхана беріледі және стипендия төленеді.
Қайда жүгіну қажет?
Тұрғылықты мекен-жайы бойынша жұмыспен қамту оралықтарына (https://www.enbek.kz/kk/zaniatost/czn-contacts) немесе білім бөліміне (https://egov.kz/cms/kk/articles/2Fspisok_otdel_edu)
Қандай құжаттар қажет?
- жеке басын куәландыратын куәлік;
- білімі туралы құжат (аттестат).
— 2023 жылы «Серпін — 2050» мемлекеттік бағдарламасы бойынша республикаға бөлінген 3 653 гранттың 983-не Түркістан облысының талапкерлері ие болды. Жалпы аталған жобаға түркістандық жастардың қызығушылығы жоғары. Айта кететін жайт, серпіндіктердің 70-90 пайызы тұрақты жұмысқа орналасады. Биыл да 1 мыңнан астам маман бітіруші түлектерге бағдарлама аясында түсіндіру жұмыстарын жүргізетін болады. Қазіргі таңда жоспарға сәйкес жұмыстар басталып та кетті, — дейді Түркістан облыстық Жастар ресурстық орталығы» КММ-ң басшысы Ернар Бектаев.
С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінің қабылдау комиссиясының басшысы, «Серпін» штабының жетекшісі Лейла Байжұманованың айтуынша, бүгінде Түркістан облысының аудан-қалаларында бағдарлама бойынша үгіт-насихат жұмыстары жүріп жатыр. Одан бөлек, ол аталған оқу орнында ағымдағы жылға 700 гранттың бөлінгендігін, оның 200-і «Серпін» бағдарламасы аясында берілетіндігін айтты.
Айта кетсек, аталған жобадағы Түркістан облысы жастарының үлесі – 2018 жылы жалпы берілген 5 000 гранттың 67,3%-ын, 2019 жылы 5 100 гранттың 45%-ын, 2020 жылы 5 100 квотаның 2 100-ын құрады. Сонымен қатар, 2021 жылы 5 600 грантқа 979 студент, ал 2022 жылы 3 600 грантқа 1 мыңға жуық оқушы «Серпін» бағдарламасының қатысушысы атанған.
ЖОО-на түсу үшін түлектер ҰБТ немесе кешенді тестілеуге қатысуы тиіс. ҰБТ мен кешенді тестілеуден кем дегенде, 50 баллдан кем емес және де таңдау пәнінің ұпайы кем дегенде 7 баллдан төмен болмауы тиіс. Ал, колледждер үшін ҰБТ және кешенді тестілеу тапсыру шарты жоқ. Колледждерге түлектер конкурс арқылы түсе алады.
«Серпін» бағдарламасы әлеуметтік жоба ретінде 2014 жылдан бері іске асырылып келеді. Бұл – студент жастарды әлеуметтік қолдау және еліміздегі оқу көші-қонын қамтамасыз ету мақсатында енгізілген бағдарлама. Бағдарламаның қазіргі «аяқ алысы», жұмыс барысы қандай? Қай университеттерде жоба сәтті жүзеге асырылып жатыр?
10 жылдық тарихы бар бағдарлама еліміздің халқы тығыз орналасқан оңтүстік өңірлеріндегі жастарды кадр жетіспеушілігі бар еліміздің солтүстік, батыс және шығыс өңірлерінде оқытып, жұмысқа орналастыру мақсатында қолға алынған. Бұл бағдарлама алғашында педагогикалық мамандықтар бойынша іске асырылды, кейіннен оның аясы кеңейтіліп, техникалық және ауылшаруашылық мамандықтар да қамтыла бастады.
Әлеуметтік бастама аясында «Серпін» бағдарламасымен маман даярлайтын жоғары оқу орындарының бірі – Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық педагогикалық институты. 2015 жылы аталған әлеуметтік жоба бойынша алғашқы талапкерлерін қабылдаған оқу ордасын соңғы бес жыл ішінде 700-ге жуық түлек тәмамдаған. Әлеуметтік бағдарламаның талаптарына сәйкес, гранттық негізде оқуға түскен студент 4 жылдық білімнен кейін сол өңірде жұмыспен өтеуге міндетті.
С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университетінде (Amanzholov University) «Серпін» бағдарламасымен Алматы, Қызылорда, Маңғыстау, Жамбыл, Түркістан, Жетісу облыстарының жастары тегін білім алып, өзі қалаған орындарға жұмысқа орналасты. Тіпті алғаш «Серпін» бағдарламасы басталған сәтте оқуға түсіп, осы жобаның аясында білім алғандардың алдыңғы қатары бүгінде докторантурада білімін жалғастырып жатыр. 2020-2021 оқу жылында осы бағдарламаның аясында университетті 30 студент тәмамдаса, 2023-2024 оқу жылында 100-ге жуық «серпіндік» жас Amanzholov University-ді таңдаған.
Аталған университеттің таратқан ақпаратына сүйенсек, 2014 жылдан бері 1700-ден аса білім алушы Amanzholov University-ді аяқтап, үлкен өмірге қадам басты. Шығыс өңірді таңдаған талай жас осы аймақтың экономикасын ілгерілетуге үлес қосып, білім саласының қазанында қайнап жатыр. Олардың арасында шығысқа сіңісіп, біржола тұрақтап жатқан жастардың да қарасы қалың. Бұған Amanzholov University-дегі академиялық ұтқырлық бағдарламасының белсенді іске асырылуы, жаһанның үздік 200 жоғары оқу орындарымен сенімді ынтымақтастық орнатуы, студенттерді тәжірибеден өткізуге ерекше ден қоятыны себеп болып отыр. Жалпы, «Серпін» бағдарламасының кең ауқым алуына, аталған бағдарламамен оқуға түскен жастардың осы университетті таңдауына студенттердің өздері де мол септігін тигізіп келеді. Түркістан, Қызылорда, Жетісу, Алматы, Жамбыл облыстарының қыз-жігіттері жыл сайын қысқы, жазғы демалыс уақыттарында өздерінің жерлес талапкерлеріне кәсіптік бағдар беру жұмысын өткізуді дәстүрге айналдырған. Биылғы оқу жылында бағдарлама бойынша оныншы лекті қабылдаған Amanzholov University-де бағдарлама аясында кадрлар даярлау білім бағдарламаларының 15 тобы бойынша, оның ішінде 23 білім бағдарламасы бойынша жүзеге асырылады. Аталған жоғары оқу орнында «Серпін» бағдарламасымен оқып жүрген, оқыған 50-ден аса студент республикалық байқаулар мен олимпиадалардың жеңімпазы атаныпты.
Ал С.Торайғыров университетінде 2015 жылдан бері «Серпін» бағдарламасы бойынша 600-ге жуық жас білім алды. 10 жыл бұрын бастау алған бағдарламамен С.Торайғыров университетінде студенттер автоматтандыру және басқару, инженерлік жүйелер және желілер, ақпараттық жүйелер, сәулет, азық-түлік өнімдерін өндіру технологиясы және өзге мамандықтар бойынша оқиды.
Аталған университеттің берген ақпаратына қарағанда, «Серпін» бағдарламасы аясында мемлекеттік грант бойынша оқуға түскен талапкерлер жатақханамен толық қамтылады. Осыған қоса, олар оқуды аяқтаған соң еңбекпен қамту бойынша көмек алуға құқылы. Негізі жұмыс күші көп өңірлерде жастар арасында жұмыссыздықты азайту, кәсіби кадрларды толықтыру мақсатында қорға алынған бұл бағдарлама өңірлердегі ғылыми әлеуеттің артуына да септігін тигізіп жатыр екен. Өйткені «Серпін» бағдарламасымен бакалавриатты бітіргендер арасында кейін ізденіс аясын кеңейтіп, ғылымға бағыт алатындар бар екен.
«ANYQ.KZ»-ақпарат.
