Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалдының тапсырмасымен Астана қаласында Түркістан облысы әкімі аппараты басшысы Еркеғали Әлімқұлов Америка Құрама Штаттарының Пенсильвания штатындағы «EPAM Systems» американдық IT компаниясының басқарма төрағасы Аркадий Добкинмен кездесті. Тараптар Түркістан қаласында технологиялық және білім беру орталығының, сондай-ақ «EPAM Systems» филиалының ашылуын талқылады.
Кездесу барысында Түркістан облысы және ондағы білім саласы туралы, ІТ саласын жетілдіру бойынша әріптестік орнату бойынша келіссөздер жүргізілді. Аркадий Добкин ЕРАМ цифрлық инженерия мектебінің ерекшелігі мен мүмкіндіктеріне тоқталып, әріптестік орнатуға ниет білдірді.
– Қазақстанға қош келдіңіз! Біздің кездесуіміз «EPAM Systems» компаниясы мен Қазақстан Республикасының Түркістан облысы арасындағы жаңа және жемісті қарым-қатынастардың бастамасы болады деп сенемін. Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына Жолдауында білікті мамандарды даярлау арқылы Қазақстанды IT елге айналдырудың стратегиялық маңызын атап өтті. Бұл бағытта біз Түркістан облысында білім беру сапасын арттыру бойынша белсенді жұмыс жүргізіп жатырмыз. Түркістан облысы еліміздің оңтүстігінде орналасқан. Облыстың әкімшілік орталығы – Түркістан қаласы. Түркістан – ғасырлар бойы қазақ халқының тарихында орасан зор рөл атқарған Орталық Азиядағы ең көне қалалардың бірі. Бүгінде Түркістан облысы бұл мұраны сақтап қана қоймай, белсенді түрде дамытып келеді. Облыс мектептерінде 522 мың оқушы білім алуда. Біздің облыс — түлектер саны бойынша елімізде көшбасшы. Яғни, былтыр 32,6 мың түлек оқу орындарын бітірген. Түркістан қаласында екі халықаралық университет жұмыс істейді. Екі университет те әртүрлі салаларда білім ұсынады және аймақтағы маңызды білім беру орталықтары болып табылады. IT саласының Америкадағы ең мықты компаниясының Түркістанға келіп жұмыс істеуіне тілектеспіз. Жастарымыз білімді, білікті болса, нағыз бәсекеге қабілетті болары сөзсіз, – деді Еркеғали Әлімқұлов.
Түркістан қаласында екі халықаралық университет бар. Атап айтқанда, Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университетінде 8 мыңға жуық студент білім алуда. Оның ішінде, 5 782 азамат Түркістан облысының тұрғындары болса, 2 211-і – басқа қалалар мен шет елдерден келген азаматтар.
Халықаралық туризм және қонақжайлылық университетінде 2 980 студент оқиды. Оның ішінде, Түркістан облысының тұрғындары 1 932 болса, 1 048 студент басқа өңірлерден келген.
Осы ретте Қазақстандағы туризм индустриясы үшін кадрлар даярлайтын жалғыз бейінді оқу орны Түркістан қаласында екенін атап өткен абзал.
Түркістан қаласындағы Халықаралық туризм және меймандостық университеті — туризм және қонақжайлылық индустриясы үшін кадрлар даярлайтын Қазақстандағы жалғыз бейінді жоғары оқу орны. Университет оқу көлемінің 60%-ын – өндірісте, 40%-ын оқу орнында өткізеді. Бұл туралы аталған университет ректоры Әлібек Шоқпаров мәлімдеді.
«Университетте қызмет көрсету саласындағы халықаралық ұйымдардың топ-менеджерлерінің қатарына кіретін оқытушы профессорлар сабақ береді. 2024 жылдан бастап 3 жылдық оқыту жүйесі іске асырылуда. Сабақтың тәжірибелік бөлігі туризм саласындағы мекемелер, қонақүйлер, туристік фирмалар, мұражайлар, әуежайлар және мейрамханалар базасында ұйымдастырылады. Осы бойынша дуальды оқыту жүйесі іске асырылуда. Биыл университетті алғашқы 460 түлек бітіріп, олардың 57%-ы үш ай ішінде жұмысқа орналасты. 2022 жылы оқу орны жанынан Ғылыми-зерттеу орталығы құрылды. Оның негізгі міндеттерінің бірі – ғылыми-зерттеу жобаларын әзірлеу және іске асыру. Ал, 2023 жылы универиситет қабырғасында әскери кафедра ашылды. Ол жастардың азаматтық ұстанымын қалыптастыруда және олардың ұлттық бірегейлігін нығайтуда маңызды рөл ойнайды», — дейді университет ректоры.
«Халықаралық туризм және меймандостық университеті» КЕАҚ Мемлекет басшысы Қ.К. Тоқаевтың тапсырмасы бойынша құрылған. Университетті құру Қазақстан Республикасының туристік саласын дамытудың 2019-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында бекітілген. Мақсаты Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің 2020-2024 жылдарға арналған стратегиялық жоспарында жазылған және «туристік өнімдер мен қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін арттыру» болды.
2020 жылғы 25 мамырда «Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Білім және ғылым саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитеті» республикалық мемлекеттік мекемесі қызмет көрсету саласында кадрлар даярлау бағыты және жалпы дамудың пәндік мамандандырылған мұғалімдерін даярлау бағыты бойынша білім беру қызметін жүзеге асыруға №KZ05LAA00018250 мемлекеттік лицензия берді.
2020 жылдың 22 маусымында университет Білім сапасын қамтамасыз ету жөніндегі тәуелсіз агенттіктен халықаралық бастапқы институционалдық аккредиттеу туралы куәлік алды.
2022 жылғы 17 ақпанда ҚР БҒМ уәкілетті органы Университетке мемлекеттік бюджет қаражаты, ҚР жер қойнауын пайдаланушылардың қаражаты есебінен ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет конкурсына қатысуға құқық беретін куәлік берді.
Университет 2021 жылдың желтоқсанында ҚР жоғары оқу орындарының арасында бірінші дүниежүзілік туристік ұйымның (United Nations World Tourism Organization) бекітілген мүшесі болды.
2023 жылдың қазан айының басында Университет Түркияның жоғары білім Кеңесі (Yükseköğretim Kurulu) мойындаған шетелдік жоғары оқу орындарының тізіміне енгізілді.
Университет қызмет көрсету саласы үшін кадрлар даярлайтын, өзінің білім беру бағдарламаларына дуальды оқыту элементтерін белсенді енгізетін Қазақстандағы жалғыз бейінді жоғары оқу орны болып табылады.
Университеттің миссиясы қызмет көрсету саласы үшін Қазақстанның бірегейлігін нақты түсінетін және өз елін әлемдік деңгейде танымал етуге өмірін арнауға дайын мамандарды даярлау.
Университеттің ұраны – «Қазақстанның бірегейлігін өзің таны, оны әлемге көрсет!»
Университеттің негізгі құндылықтары: адалдық, үнемі жетілдіру, білімге теңдей қол жеткізу, командалық жұмыс, ашықтық және шығармашылық.
2022 жылдың қыркүйегінде Университетте Ғылыми-зерттеу орталығы құрылды, оның негізгі міндеттерінің бірі қолданбалы ғылыми-зерттеу жобаларын әзірлеу және іске асыру болып табылады. Қазіргі уақытта республикалық бюджеттен қаржыландырылатын 2 ғылыми-зерттеу жобасы іске асырылуда (2023-2025 жылдар). 2023 жылғы қыркүйегінен бастап «Bulletin of the International University of Tourism and Hospitality» атты халықаралық журналы шығарылады, журналға 2023 жылғы 29 маусымда ҚР Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Ақпарат комитетінен куәлік берілді.
2023 жылы университетте білім алушылардың әскери білім беру сапасын және олардың әскери-патриоттық тәрбиесін арттыруға мақсатында әскери кафедра ашылды.
Қазіргі уақытта жасалған келісімдер шеңберінде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы аумағындағы ең ірі Сібір федералды университетінің Гастрономия мектебімен және Францияның «VATEL BUSINESS SCHOOL» мектебімен бірлескен жұмыстар жүргізілуде. Олармен ынтымақтастық Университетке халықаралық әріптестікті нығайтуға, халықаралық білім беру бағдарламаларын әзірлеу, енгізу және іске асыруда өте бағалы тәжірибе алмасуға ғана емес, сонымен қатар сыртқы академиялық ұтқырлықты, атап айтқанда, оның шетелде танылуын айтарлықтай жандандыруға мүмкіндік береді.
Отандық және шетелдік жоғары оқу орындарымен ынтымақтастық туралы келісімшарттар негізінде оқытушылар мен білім алушылардың (Л. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті (Астана), Алматы менеджмент университеті (Алматы), Тұран университеті (Алматы), Каспий мемлекеттік технологиялық университеті). және Ш.Есенов атындағы Инжиниринг (Ақтау), Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті (Қызылорда), А.Мырзахметов атындағы Көкшетау университеті (Көкшетау), Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті (Көкшетау), Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті М.Әуезов (Шымкент), М.Сапарбаев институты (Шымкент), Х.А.Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті (Түркістан), Мирзо Ұлықбек атындағы Өзбекстан ұлттық университеті (Өзбекстан), Antalya Bilim University (Түркия), Prince of Songkla University (Тайланд) және т.б.) академиялық ұтқырлық бағдарламасына қатысу жүзеге асырылады. Түркия жоғары білім беру кеңесінің (YÖK) тізіміне енуі түрік университеттерімен және ғылыми орталықтарымен серіктестік орнату мүмкіндіктерін кеңейтеді.
Университет мамандар даярлаудың 2 бағыты бойынша білім беру қызметін жүзеге асырады: 1) 6В111 – «Қызмет көрсету саласы» («В091 – Туризм», «В093 – Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі», «В092 – Тынығу»); 2) 6В014 – «Жалпы дамудың пәндік мамандандырылған мұғалімдерін даярлау» («В005 – Дене шынықтыру мұғалімдерін даярлау»).
Мамандар даярлау 11 білім беру бағдарламасы бойынша жүзеге асырылады, атап айтқанда:
1) «6В11101 – Туризм және қонақжайлылық индустриясын ұйымдастыру»;
2) «6В11102 – Халықаралық және ішкі туризм»;
3) «6В11103 – Экскурсиялық қызметтер мен жеке турларды ұйымдастыру»;
4) «6В11104 – Қонақ үй және мейрамхана бизнесі»;
5) «6В11105 – Туристік дестинациялар менеджменті»;
6) «6В01401 – Дене шынықтыру және спорт»;
7) «6В01402 – Дене шынықтыру және бастапқы әскери дайындық»;
8) «6В11107 – Спорттық-сауықтыру фитнесі»;
9) «6В11108 – Ұйымдастырылған туризмді басқару және экскурсиялық-анимациялық қызмет»;
10) «6В11109 – Ивент-менеджмент»;
11) «6В11106 – Спорттық туризм».
Жұмыс берушілермен және басқа да әлеуметтік серіктестермен белсенді өзара іс-қимыл арқылы кәсіптік білім беруді дамытуды қамтамасыз ету үшін дуальды оқытуды енгізу бойынша жұмыс белсенді жүргізілуде. «В091 – Туризм», «В093 – Мейрамхана ісі және мейманхана бизнесі» мемлекеттік білім беру тобының 150-ден астам студенті дуальді оқудан өтуде.
30 ұйыммен екіжақты келісімдер жасалды, атап айтсақ «Aktau Tourism City Ltd» (Ақтау), «BR Travel» ЖШС (Астана), «Happy Travel» ЖШС (Астана), «Hotel Servise Astana» ЖШС (Астана), «Turion Investment Group» ЖШС (Астана), «Казавиатрейд», ЖШС (Астана), «Atiko-Astana» ЖШС (Астана), «Tech Expert EM&ET» ЖШС (Алматы қ. ), IP «PSN 38» (Алматы қ.), ЖП «M&M Travel» (Алматы қ.), «Исер» ЖШС (Алматы қ.), «Green» ЖШС Travel Qazaqstan» (Алматы), «Evisa Travel» ЖШС (Алматы), «Hotel Alma-Ata» ЖШС (Алматы), «Makkah Travel» ЖШС (Алматы), «Happy Travel Almaty 1» ЖШС (Алматы), All Sapar ЖШС (Алматы) Алматы), «CIT Travel» ЖШС (Шымкент), «Михраб» ЖШС (Шымкент), «PSN Shymkent 6» ЖШС (Шымкент), «Керуен» ЖШС (Шымкент), «Түркістан халықаралық әуежайы» ЖШС (Түркістан), ЖП «Арыстанбаев Асхат» (Түркістан).
Кәсіпорындарда 80-нен астам тәлімгер дуальды оқытуға қатысып, апта сайын студенттердің кәсіпорын базасында алған тәжірибелік білімдері мен дағдылары бағаланады.
«Халықаралық туризм және меймандостық университеті» КЕАҚ білім алушыларының жалпы саны 2639 адамды құрайды. ПОҚ қоса алғанда қызметкерлердің жалпы саны 223 адамды құрайды. Университетте Wismar University (Германия), University of British Columbia (Канада), Tenago National University (Малайзия), Xinjiang University (Қытай), Istanbul University, Ankara University, Gazi University (Турция) және Томск политехникалық университеті (Ресей Федерациясы) сияқты бірқатар шетелдік университеттердің түлектері жұмыс істейді. Кейбір қызметкерлер University of Paris (Сорбонна, Франция), Ankara University, Ankara Hacı Bayram Veli University, Gazi University (Түркия), Colorado School of Mines (Колорадо, АҚШ) университеттеріннен шетелдік тағылымдамадан өтті. Сонымен қатар, бұрыннан және қазіргі уақытта Қазақстандық аккредиттеу агенттіктерінде (Білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі тәуелсіз агенттік, тәуелсіз Қазақстандық Аккредиттеу орталығы), Ұлттық тестілеу орталығында, Жоғары білімді дамытудың ұлттық орталығында, Қазақстан Республикасының Ұлттық тестілеу орталығында, Ұлттық мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптама орталығында сарапшы болып табылатын қызметкерлер де бар.
Орайы келгенде еске салайық, Түркістан облысына 2024 жылдың 9 айында 700 мыңнан астам қонақ келген. Бұл жайында Түркістан облысының туризм басқармасының басшысы Нұрдәулет Медеуов БАҚ өкілдерімен өткен брифингте мәлімдеді.
– Өңірге келетін туристер санын ұлғайту және туристерге қолайлы жағдай жасау үшін әлі де біршама жұмыстар жүргізілуі керек. Осыған орай биыл 26 тамызда облыс әкімінің төрағалығымен өңірдің туризмін дамыту бойынша мәжіліс өтіп, саланы өркендетуге арналған жол картасы бекітілді. Онда туристік нысандардағы инфрақұрылымды жетілдіру, қызмет көрсету сапасын арттыру, маркетинг жұмыстарын күшейту, аудан-қала әкімдіктерінің жұмысын жандандыру қарастырылған. Жол картасының нәтижесінде 2025 жылдың қорытындысымен ішкі туристердің санын 25%-ға, ал шетелдік туристердің санын 2,5 есеге, сондай-ақ туризм саласындағы қызмет көлемін 30%-ға жеткізу күтілуде, – дейді спикер.
Сондай-ақ, басқарма басшысы «GET LOST WIZZ AIR» жобасына тоқталды.
– Жоба 180 саяхаттаушы-блогердің жасырын қалаларды аралаумен өтеді. Жасырын қаланың аты ұшақ қонғанда ғана хабарланады. Бұл жоба басқа елдерде сәтті жүзеге асырылуда. Мысалы, «Wizz AIR» әуекомпаниясы Бішкекке саяхат жобасын жүзеге асырды. Қазіргі таңда «Wizz AIR» компаниясымен алдын ала кесіссөздер жүргізілді. Ұшу шығындарын әуе компаниясы толықтай өзі көтермек, – дейді басқарма басшысы.
Сонымен қатар спикер 2024 жылдың 8 ай қорытындысымен туризм саласындағы негізгі капиталға тартылған инвестициялар көлемі 43,6 миллиард теңгені құрағанын жеткізді. Жоспарға сәйкес, жыл соңына дейін 49,3 миллиард теңгеге жетпек.
Түркістан облысында білім саласын, оның ішінде бәсекеге қабілетті ІТ мамандарын даярлауға үлкен мән берілуде. Осыған байланысты 2024 жылғы наурыз айында Түркістан облысының делегациясы Корея Республикасына жұмыс сапарымен барған болатын. Сапар аясында Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалды «WOOSOONG» білім беру қорымен Түркістан қаласында IT университетінің филиалын ашу бойынша келіссөздер жүргізді. Нәтижесінде, маусым айында «WOOSOONG» университетінің делегациясы Түркістан қаласына іссапармен келді. Кездесу барысында «WOOSOONG» білім беру қорының төрағасы Ким Сун Кюнмен Түркістан облысының әкімі Дархан Сатыбалдының арасында Түркістан қаласында университет құру туралы келісімге қол қойылды. Қазіргі уақытта университет ғимаратына жөндеу жұмыстары жүргізілуде. Нысанның құрылысын аяқтау 2025 жылға жоспарланған.
Айта кетейік, «EPAM Systems» – 1993 жылы құрылған, белоруссиялық тамыры бар, американдық ІТ компаниясы. Белоруссияның жоғары технологиялар паркінің резиденті тапсырыс бойынша бағдарламалық жасақтама өндіреді, кеңес беру қызметін көрсетеді. Компанияның Штаб-пәтері Пенсильвания штатының Ньютаун қаласында орналасқан және оның филиалдары әлемнің 40-тан астам елінде бар. Компанияның қаржы айналымы 5,5 миллиард АҚШ долларын құрайды.
Атап өтер жайт, Мемлекет басшысы биылғы жолдауында еліміз цифрландыру саласындағы қол жеткізген жетістіктерін еселей түсуі тиістігін баса айтқан болатын. Осыған орай Түркістан облысында бірқатар қарқынды жұмыстар жалғасуда. Түркістан облысы әкімі Дархан Сатыбалды Қытай Халық Республикасының ІТ компания өкілдерімен келіссөздер жүргізді. Басқосуда облыстық Цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының басшысы Марат Айнабеков компания өкілдерімен технологиялық парк ашу туралы келісімшартқа қол қойды.
Бұл келіссөздер нәтижесінде құрылысы жоспарланып отырған технологиялық парк аймақтың экономикалық және индустриялық дамуы үшін стратегиялық маңызды жобалардың біріне айналмақ. Жоба шеңберінде электроника, компьютерлік жабдықтар, электр жабдықтары, оптикалық кабельдер, тұрмыстық техника және электромобильдерді жөндеу мен техникалық қызмет көрсету орындарын, сондай-ақ электромобильдерге арналған қуаттау станцияларын құру көзделіп отыр. Осы арқылы ІТ саласында Түркістанның өз бренді қалыптаспақ.
Сонымен қатар технологиялық парктің құрамында осы өнімдерге қызмет көрсету орталықтары мен кадрларды оқыту және дамыту орталықтары да жұмыс істемек. Бұл инновациялық орталық аймақтағы жоғары технологиялар саласын дамытуға ықпал етіп, жергілікті мамандарды даярлауда маңызды рөл атқарады. Технологиялық парк тек өндірістік қуаттылықты арттырумен шектелмей, аймақты жаңа технологиялық инновациялардың орталығына айналдыруға, шетелдік инвестицияларды тартуға және өңірдегі экономикалық көрсеткіштерді жақсартуға септігін тигізеді. Жоба жүзеге асқан жағдайда, жаңа жұмыс орындары ашылып, жергілікті тұрғындар үшін тұрақты экономикалық мүмкіндік туындайды.
Иә, Қазақстандағы IT саласы цифрландыруға, инновацияларға және адами капиталды дамытуға баса назар аудара отырып, қарқынды дамып келеді.
Қазақстандық IT-компаниялар қауымдастығының деректері бойынша 2022 жылы саладағы қызметтердің жалпы көлемі 772,5 млрд теңгені құрады, бұл 2021 жылмен салыстырғанда 40,3 пайызға артық. Ал 2023 жылдың бірінші жартыжылдығында бұл көрсеткіш 476,8 млрд теңгені құрап, 2022 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 56,4 пайызға өскен.
Қазақстандағы IT секторының статистикасы соңғы жылдардағы айтарлықтай өсу мен дамуды көрсетеді. ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің мәліметі бойынша, еліміздің ІЖӨ-дегі ІТ секторының үлесі артып келеді. 2023 жылы Қазақстанның ІЖӨ-дегі ІТ секторының үлесі шамамен 5 пайызды құрады. Бұл өткен жылдармен салыстырғанда айтарлықтай өсім, бұл саланың қарқынды дамып келе жатқанын және оның ел экономикасы үшін маңыздылығын көрсетеді. ІТ саласында жұмыс істейтін мамандар саны да артып келеді. 2023 жылы IT саласында 100 мыңға жуық адам жұмыс істеді деген болжам бар және бұл сан биыл да өсуде. Қазақстандағы IT қызметтері нарығының көлемі миллиардтаған АҚШ долларына бағаланады. IT қызметтері нарығы 2022 жылы 1,5 миллиард доллардан асты және 2025 жылға қарай 2 миллиард долларға дейін өседі деп болжануда. Қазақстан стартаптар мен IT саласындағы инвестиция үшін тартымды алаңға айналуда. 2022 жылы стартаптарға салынған инвестиция шамамен 100 миллион долларды құрады.
Елімізде IT саласындағы стартаптар саны белсенді түрде артып келеді. 2023 жылы финтех, денсаулық сақтау, білім беру және электрондық коммерцияны қоса алғанда, әртүрлі салаларда жұмыс істейтін 500-ден астам белсенді стартаптар тіркелді. Былтырдың өзінде жаңа стартаптар саны 28 пайызға артқан.
2023 жылы IT-Aiel бағдарламасы бойынша 2 мыңнан астам жұмыссыз әйел No Code School, Freelance School курстарында тегін білім алып, сонымен қатар компьютерлік білімге ие болды. Әйелдердің ақпараттық технологиялар саласындағы табысты мансапқа деген ұмтылысын қолдайтын IT-Aiel бағдарламасы биыл да жалғасады деген жоспар бар. Қазақстанда IT-компаниялар мен стартаптардың дамуына қолдау көрсететін Astana Hub сияқты бірнеше ірі технопарктер мен инкубаторлар бар. Astana Hub-та 500-ден астам тұрғын тіркелген.
ІТ мамандықтары бойынша білім алатын студенттер саны артып келеді. 2023 жылы еліміздегі жоғары оқу орындарында IT бағдарламалары бойынша 30 мыңнан астам студент оқуға түсті. Сол сияқты Қазақстан ТМД елдері арасында электронды үкіметтің даму деңгейі бойынша жетекші орындардың бірін алады. Мемлекеттік қызметтердің 90%-дан астамы онлайн режимде қолжетімді.
Қазақстанның ІТ нарығын мемлекеттік қолдау технологиялар мен инновацияларды дамытуды ынталандыруға бағытталған бірнеше бағытты қамтиды.
Олар:
- «Цифрлы Қазақстан» бағдарламасы:
Бұл бағдарлама экономиканың түрлі секторларын, мемлекеттік қызметтерді және әлеуметтік саланы цифрлық трансформациялауға бағытталған. Ол бірнеше негізгі бағыттарды қамтиды: цифрлық инфрақұрылымды дамыту, цифрлық кәсіпкерлік үшін жағдай жасау және болашақтың құзыреттері мен дағдыларын дамыту.
- Білімге инвестиция:
Мемлекет IT-білім беру саласын дамытуға қаржы бөледі. Еліміздің жетекші жоғары оқу орындары IT мамандарын дайындау үшін жаңа факультеттер мен бағдарламалар ашуда. Соның аясында онлайн курстарға, тренингтерге және басқа да білім беру бастамаларына қолдау көрсетіп жатыр.
- Стартаптарды қолдау:
Стартаптар мен компанияларға инфрақұрылым, салық жеңілдіктері, халықаралық нарықтарға және инвестицияларға қол жеткізуді қамтамасыз ететін Astana Hub сияқты технопарктерді құрылды. ІТ саласындағы стартаптар мен шағын бизнес үшін гранттар мен субсидиялау бағдарламалары іске қосылды.
- Электрондық үкімет (e—Gov):
Мемлекеттік қызметтерге қолжетімділікті жеңілдететін және олардың ашықтығын арттыратын электрондық үкіметті енгізді.
- Инновациялық гранттар мен қорлар:
Инновациялық жобалар мен зерттеулерге гранттар мен қаржылық қолдау көрсететін мемлекеттік қорлар мен бағдарламалар бар. Ғылым қоры және басқа құрылымдар IT саласындағы ғылыми және қолданбалы зерттеулерді қаржыландырады.
Бұл жобалар Қазақстанның ІТ саласын дамытуға қолайлы жағдай жасауға, инвестиция тартуға және елдің әлемдік экономикадағы бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған.
Финтех секторы да қарқынды дамып келе жатқан салалардың бірі болып табылады. 2023 жылы елімізде қолма-қол ақшасыз карточкалық транзакциялар көлемі 142,6 трлн теңгені (+39 пайыз) құрап, бірінші рет ЖІӨ көрсеткішінен асып түсті. Осының аясында ел бойынша қолма-қол ақшасыз операциялардың үлесі 82,5 пайыздан 86,2 пайызға дейін өсті. Өңірлер бойынша қолма-қол ақшасыз операциялар үлесінің өсуі бойынша көшбасшылар Алматы, Түркістан және Батыс Қазақстан облыстары болды.
Елімізде мобильді төлемдер және электрондық әмияндардың бірнеше артықшылықтары бар. Мысалы, Kaspi.kz, Halyk Bank, Jysan Bank және т.б. сияқты мобильді төлем жүйелері мен электронды әмияндардың танымалдылығының артты. Бұл платформалар аударымдарды, коммуналдық төлемдерді және онлайн сатып алуды қоса алғанда, қызметтердің кең спектрін ұсынады. Соның арқасында адамдар кезекке тұрмайды. Мобильді төлем еліміз азаматтарын өмірін жеңілдетуге айтарлықтай үлес қосты.
Сол сияқты банктер онлайн банкинг қызметін де ұсынады. Бұл дегеніміз банктер клиенттерге Интернет немесе мобильді қосымшалар арқылы өз шоттарын басқаруға, шоттарды төлеуге және қаржылық операцияларды жүргізуге мүмкіндік беретін қызмет түрі.
Елімізде криптовалюталар және блокчейн де өсіп келеді. Қазақстан осы бизнес үшін қолайлы жағдайлардың арқасында криптовалютаны өндіру бойынша жетекші орталықтардың біріне айналды. Логистика, қаржы және мемлекеттік басқару сияқты әртүрлі салаларда блокчейн технологияларын әзірлеу және енгізу іске асырылды.
Бұл деректер Қазақстанның IT-секторы инвестиция тарту және жаңа жұмыс орындарын құру арқылы қарқынды дамып келе жатқанын көрсетеді, бұл елдің жалпы цифрлық трансформациясына ықпал етеді.
«ANYQ.KZ»-ақпарат.
