Расын айту керек, бүгінгі таңда облыс көлемінде 245 бейінді дәрігерлерге тапшылық туындап отыр. Оның 100-ге жуығы құрылысы аяқталуға жоспарланған 570 төсек-орындық облыстық көпбейінді ауруханаға қажет. Әсіресе, анестезиолог-реаниматолог, неонатолог, акушер-гинеколог, ангиохирург, онколог, патологоанатом, радиолог, травматолог, реабилитолог, эндокринолог, дермотолог, ЧЛХ, гематолог, гастроэнтеролог және тағы басқа да мамандар бар.
Облыс аумағындағы дәрігерлерге деген тапшылықты жою мақсатында бірқатар жобалар жүзеге асырылу үстінде. Өткен жылы 43 дәрігер шет елдерде біліктілігін арттырды. Атап айтсақ, Мәскеуде — 30, Санкт-Петербургте — 6, Стамбулда 7 неонатолог, анестезиолог-реаниматолог, акушер-гинеколог, балалар кардиохирургы мен балалар травматологы қосымша білім алып, тәжірибе жинады.
Өңірдегі тапшы мамандықтағы дәрігерлерді тарту мақсатында Түркістан облысының жергілікті бюджет қаражаты есебінен резидентурада медициналық кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысына жыл сайын грант бөлініп келеді. 2023 жылы жергілікті бюджет қаражаты есебінен резидентурада медициналық кадрларды даярлауға 60 грант бөлініп, 40 үміткер өтінім білдірген. Қазіргі таңда 37 үміткер медицина саласы бойынша білімін жетілдіріп жатыр. Биыл жергілікті бюджет қаражаты есебінен резидентурада медициналық кадрларды даярлауға 139 грант бөлу жоспарланып отыр.
Айта кетейік, облыс аумағында жалпы 24 681 медицина маманы қызмет атқарады. Оның 5 534-і — дәрігер, 19 147-сі — орта буынды медицина қызметкері. Облыстық мәслихаттың 2019 жылғы 5 сәуірінде «Түркістан облысының ауылдық жеріне жұмысқа жіберілген медицина және фармацевтика қызметкерлерін әлеуметтік қолдау шараларының жүйесі туралы» №37/391-VI шешіміне сәйкес, 2023 жылы облыс аумағындағы ауылдық жерлер үшiн жекелеген мамандықтар бойынша медицина кадрларына деген сұранысқа ие тапшы мамандықтағы 27 жас маманға 1,5 миллион теңге көлеміндегі әлеуметтік қолдау жәрдемақы көрсетілді.
Еске сала өтейік, Ғылым және жоғары білім министрінің биылғы 18 наурыздағы бұйрығымен республикалық бюджеттен қаржыландырылатын білім беру ұйымдарында жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға арналған 2024-2025,2025-2026,2026-2027ж арналған мемлекеттік білім беру тапсырысы бекітілді.
Атап айтқанда, 2024-2025 оқу жылына арналған жоғары білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысында 78 219 грант бөлу көзделген, оның ішінде:
- Педагогикалық ғылымдар – 13 735 грант.
- Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар – 10 903.
- Машина жасау, өңдеу және құрылыс өнеркәсібі – 19 344.
- Жаратылыстану, математика және статистика – 8288.
- Ауыл шаруашылығы және биоресурстар – 2673.
- Өнер және гуманитарлық ғылымдар – 1765 ж.
- Әлеуметтік ғылымдар, журналистика және ақпарат – 1185.
- Бизнес, менеджмент және құқық – 1323.
Сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын өңірлерге ауыл жастарының арасынан қоныс аударатын қазақстандықтарды оқытуға мемлекеттік тапсырыс бөлінді, оның ішінде:
- Педагогикалық ғылымдар – 2513.
- Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар – 384.
- Машина жасау, өңдеу және құрылыс өнеркәсіптері – 934.
- Ауыл шаруашылығы және биоресурстар – 72.
- Шетел азаматтарын халықаралық шарттар бойынша оқыту үшін – 365.
- «МИФИ» Ұлттық зерттеу ядролық университеті» Федералдық мемлекеттік автономды жоғары оқу орнының филиалында оқу үшін – 100.
- «И.М.Губкин атындағы Ресей мемлекеттік мұнай және газ университеті (Ұлттық зерттеу университеті)» Федералдық мемлекеттік автономиялық жоғары оқу орнының филиалында оқу үшін – 100 грант.
- М.В. атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің Қазақстандық филиалында студенттерді дайындау. Ломоносов – 125.
- Мәскеу авиация институтының «Восход» филиалында студенттерді оқытуға арналған 45 грант.
- Назарбаев Университетінде студенттерді, соның ішінде шетел азаматтарын оқытуға – 1250.
Сонымен бірге, шетел азаматтарын, оның ішінде Қазақстан Республикасының азаматы болып табылмайтын қазақ ұлтының өкілдерін оқытуға стипендиялық бағдарлама бойынша 490 грант бөлінді.
«Денсаулық сақтау» классификациясы бойынша оқытуға 2700 грант бөлінді (оның ішінде клиникалық емес мамандықтар бойынша 200, халықаралық шарттар бойынша шетел азаматтарын оқыту үшін 20).
Сондай-ақ ішкі істер органдары, Төтенше жағдайлар министрлігі, азаматтық қорғау органдары арқылы оқуға гранттар бөлінді.
Сондай-ақ білім беру ұйымдарында жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы (магистратура) – 13 119 грант бөлінді.
Бұйрық 2024 жылғы 26 наурызда күшіне енді.
Жалпы, 2023 жылдан бастап Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» пилоттық ұлттық жобасы іске асырылып жатыр. Жобаның аясында 3 міндет іске асырылуда:
- 655 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысанын салу;
- Жұмыс істеп тұрған аудандық ауруханаларды жаңғырту және оларды жарақтандыру арқылы 32 заманауи ауданаралық көпбейінді орталық аурухананы ұйымдастыруды қамтитын ауыл халқына шұғыл медициналық көмек көрсетудің қолжетімділігін арттыру;
- Ауылдағы денсаулық сақтау нысандарын медициналық кадрлармен қамтамасыз ету.
«Осы міндет бойынша 1 100 медицина қызметкерін даярлау жоспарланып отыр», — дейді денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова.
Жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу мерзімдері мен құнын оңтайландыру мақсатында медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысандарының бірыңғай оңтайлы параметрлерін сақтай отырып, жобалауға біріздендірілген тәсіл көзделген. Бірыңғай жобалаушы жергілікті атқарушы органдар қайта қолдану үшін өңірлердің климаттық және сейсмикалық ерекшеліктерін ескере отырып, нысандардың 3 түрі бойынша 16 эталондық жобаны әзірледі.
Медициналық-санитариялық алғашқы көмектің барлық нысанында компьютерлік техникасы бар телемедицина кабинеттері көзделген, алайда құрылыс аясында телемедициналық консультациялар өткізу үшін медициналық жабдықтармен жарақтандыруға қаражат көзделмеген. Осыған байланысты ауыл халқының сапалы медициналық көмекке тең қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін жергілікті атқарушы органдардан аталған нысандарды интернет желісіне қосу және тиісті құрал-жабдықтармен қамтамасыз ету сұралады.
Денсаулық сақтау министрінің сөзінше, медициналық және медициналық емес бұйымдарды таңдау кезінде отандық тауар өндірушілердің өнімдеріне басымдық берілді. Жалпы пайыздық көрсеткіш 71%-ды құрады. Ұлттық жобаның бірінші міндетінің аясында барлығы 655 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысанын салу жоспарлануда, оның ішінде 2023 жылы 92 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысанының құрылысы аяқталды, 7 жоба мерзімдері бұзылып, биыл аяқталады деп күтілуде. 2024 жылы 556 нысан пайдалануға берілмек.
«Бүгінгі таңда 239 жоба бойынша мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынып, 317 жоба сараптамадан өтуде. Қорытынды алудың күтілетін мерзімі – осы жылдың сәуір айы. Сол кезде біз толығымен сараптамадан өткізіп аяқтаймыз», — деген-ді министр.
Бүгінгі таңда әкімдіктер конкурстарды өткізіп, нысандардың құрылысына 109 шарт жасалынып отыр, оның ішінде 99 нысанға жергілікті атқарушы органдардың қоса қаржыландыруы көзделген, бұл ретте республикалық бюджеттен 58 нысан қаржыландырумен қамтамасыз етілген. Жалпы 2024 жылға арналған қосымша қаржыландыру қажеттілігі 498 нысан салуға 99,6 млрд теңгені құрайды.
Биыл нысандардың құрылысын аяқтаудың жоспарланған мерзімдері: 7 нысан – биылғы маусым; 10 нысан – қазан; 226 нысан – қараша; ал желтоқсанда 120 нысан беріледі деп күтілуде.
Ұлттық жобаның екінші міндеті аясында 32 аудандық аурухананы жаңғырту жұмыстары жүргізілуде. Бүгінде 12 жоба бойынша жобалау-сметалық құжаттама бар, оның ішінде 9 жоба республикалық бюджеттен қаржыландырумен қамтамасыз етілген. 9 жоба мемлекеттік сараптамадан өтуде, 14 жоба – әзірлеу сатысында.
Ұлттық жоба аясында 32 көпбейінді аудандық орталық аурухананы материалдық-техникалық жарақтандыруға 33,6 миллиард теңге мөлшерінде шығыстар көзделген. 2023 жылы жалпы сомасы 10,5 миллиард теңгеге 1 800 медициналық техника сатып алынды. 2024-2025 жылдары 23 миллиард теңге сомасына 9 ангиограф, 17 МРТ, 6 КТ сатып алу жоспарланған.
«Сонымен қатар бүгінде болжамды тиімділік тұрғысынан медициналық техникамен жарақтандыру жоспарына ревизия жүргізілуде, осыған байланысты бұл сандар түзетілетін болады. Ұлттық жобаның денсаулық сақтау нысандарын медициналық кадрлармен қамтамасыз ету жөніндегі үшінші мінде аясында министрлік өңірлермен бірлесіп талдау жүргізді», — дейді Ақмарал Әлназарова.
655 медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысаны үшін кадрларға жалпы қажеттілік 254 медицина қызметкерін құрайды. 32 көпбейінді аудандық орталық аурухана үшін 898 медицина қызметкері қажет. 2023 жылы медициналық-санитариялық алғашқы көмек нысанына 39 жас маман және көпбейінді аудандық орталық ауруханаға 89 жас маман жұмысқа орналастырылды. Биыл осы бағыт бойынша жұмыс істеу үшін 215 грант иегерін жіберу жоспарланып отыр.
«2024-2025 жылдары ұлттық жобаның 2 бағыты бойынша өңірлер 486 дәрігермен және 323 орта медицина қызметкерімен қамтамасыз етілетін болады. Әлеуметтік пакеттер өңір қаражатының есебінен көзделетін болады. Осы мәселені әкімдердің қолдауы қажет. Ұлттық жобаны іске асыру бойынша жұмыс жалғасуда және министрліктің ерекше бақылауында», — дейді денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова.
«ANYQ.KZ»-ақпарат.
