Бұл хақында Түркістан облысының әкімі Нұралхан Көшеровтің «Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасы Қайрат Мақсұтовпен кездесуінде айтылды. Кездесу барысында тараптар Түркістан облысында қуаты 300 МВт күн электр станциясын салу жобасын іске асыру мәселелерін жан-жақты талқылап, жаңартылатын энергия көздері мүмкіндіктерін қарап шықты.
Түркістан облысы әкімі Нұралхан Көшеров жаңа жобаның маңыздылығына тоқталып, акционерлік қоғамның облыстың энергиялық қауіпсіздігін арттыруға қосып жатқан үлесі үшін алғыс білдірді.
– Түркістан – тек тарихи мұра ғана емес, бүгінде жаңа даму кезеңіне қадам басқан, инфрақұрылымды дамыған аймақ. Өңірдің энергетикалық қауіпсіздігі мен тұрақты дамуы – біздің стратегиялық басымдықтарымыздың бірі. Электр желілерін жаңғырту, қосымша қуат көздерін енгізу, сондай-ақ жаңартылатын энергия бойынша жаңа жобаларды іске асыру – өңірдің тұрақты дамуының негізгі кепілі. Бүгінгі басқосуымыздың маңыздылығы өте жоғары. Осы бағытта жүзеге асып жатқан ең ауқымды жобалардың бірі күн электр станциясы. Бүгінде аталған жоба бойынша барлық негізгі дайындық процестері толық аяқталды. Бұл жоба өңіріміз үшін аса маңызды. Станция іске қосылғаннан кейін Түркістан облысының энергетикалық тұрақтылығын арттырып қана қоймай, елдегі жаңартылатын энергия үлесін ұлғайтуға да айтарлықтай үлес қосады. Біз тығыз әріптестікті жалғастыруға дайынбыз және ортақ үлкен нәтижелерге қол жеткізетінімізге сенімдіміз. Біздің облысымызда алдағы уақытта да инвестициялық жобаларды жүзеге асыруға жан-жақты көмек көрсетуге дайын екенімізді жеткізгім келеді, – деді облыс басшысы.
«Самұрық-Энерго» АҚ Басқарма Төрағасы Қайрат Мақсұтов бірлескен жобаларды жүзеге асыруға дайын екенін жеткізіп, бұл жобаның сәтті жүзеге асуына сенім білдірді.
Күн электр станциясын Сауран ауданында салу көзделіп отыр. Жоба құны 317 миллион АҚШ долларын құрайды. Қуаттылығы – 300 МВт.
Атап өту керек, Қазақстанның оңтүстігінде жеке күн генерациясы қарқынды дамуда. Олай дейтініміз, нетто-тұтынушылар саны 3,5 есеге артты, ал кәсіпкерлерге төленген сома 200 миллион теңгеден асты. Күн энергиясы өңірдің энергия тиімділігін арттырып, электр желісіне түсетін жүктемені азайта отырып, шағын бизнес үшін нақты табыс көзіне айналып отыр.
Қазақстанда микрогенерацияға — жеке және коммерциялық күн электр станцияларының дамуына қызығушылық өсуде. Олар тұтынушыларға өздерін электр энергиясымен қамтамасыз етіп қана қоймай, артығын желіге сатуға мүмкіндік береді. Бұрын нишалық шешім болып көрінген нетто-тұтыну моделі бүгінде елдің жаңа энергетикалық жүйесінің бір бөлігіне айналып келеді.
Таратылған энергетика — энергожүйені жаңғыртудың маңызды бағыттарының бірі. Бұрын негізгі жүктемені ірі электр станциялары көтерсе, жаңа модель мыңдаған шағын генерация көздеріне сүйенеді: кәсіпкерлердің шағын күн модульдерінен бастап түрлі коммерциялық нысандарға дейін. Мұндай жүйе энергобалансты икемдірек етеді: желідегі жүктемені азайтады, ыстық мезгілдегі шамадан тыс жүктелу қаупін төмендетеді, инфрақұрылымның тұрақтылығын күшейтеді және сұраныстың өсуіне тез жауап беруге мүмкіндік береді.
Қазақстанның оңтүстігінде бұл өзгеріс айқын байқалады: нетто-тұтыну динамикасының қарқынды өсуі таратылған генерацияның эксперимент емес, энергобаланстың толыққанды элементіне айналғанын көрсетеді. Бұл желіні тұрақтырақ етеді, өңірдің энергия тәуелсіздігін арттырады және бизнестің қаржылық тұрақтылығын күшейтеді.
Осы процестің негізгі қозғаушы күштерінің бірі — «Қазақстан Коммуналдық Жүйелері» компаниялар тобы және оның еншілес компаниясы «Оңтүстік Жарық Транзит», ол Түркістан облысы мен Шымкент қаласында электр энергиясын беру және тарату жұмыстарын атқарады.
2025 жылғы көрсеткіштер құрылымдық өзгерісті айқын көрсетеді. «Оңтүстік Жарық Транзит» желілеріндегі нетто-тұтынушылар саны қаңтардағы 22-ден қарашада 78-ге дейін өсті — яғни небәрі он айда 3,5 еседен астам. Қосылушылар санының артуымен бірге күн станцияларының орнатылған қуаты да өсіп жатыр: жылдың басында 2 750 кВт болса, қарашада 7 602 кВт-қа жетті.
«Оңтүстік Жарық Транзит» желісіне берілетін күн энергиясының көлемі де қарқынды өсуде. 2024 жылы нетто-тұтынушылар 910 727 кВт/сағ энергия өндірсе, 2025 жылдың тек он айында бұл көрсеткіш 3,5 миллион кВт/сағаттан асты. Бір жылда өңір таратылған генерацияның жеке сегменті қалыптасқандай серпін берді. Бұл секіріс өңірдің энергоқауіпсіздігін күшейтеді, тәуліктің қарбалас сағаттарындағы желі жүктемесін азайтады және энергия сапасын тұрақтандырады.
«ANYQ.KZ»-ақпарат.
