Ауыл дегеннен шығады, өңірлердегі медициналық қызметтің сапасына күмәнмен қарайтындар бар. «Ауылдық өңірдегі медициналық мекемелердің мүмкіндігі қалаға қарағанда төмендеу»,— дейді олар. Дегенмен тәжірибелі дәрігерлердің қатары ауылда да жеткілілікті. Ауыл ауруханаларында да түрлі дәрежедегі операцияларды жасап, ауыр жағдайда түскен науқастардың өміріне арашы болатын ақхалаттылар аз емес. Тұрғындардың денсаулығын жақсартып, белгілі бір ауру түрлерінен өлім-жітімді азайтуға ерте жасалған скринингтік тексерістердің де үлесі зор.
СКРИНИНГ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Бұл денсаулықтарына шағымданбаса да, ауруларды ерте сатысында анықтау үшін адамдарды медициналық тексеру. 2022 жылдан бастап Денсаулық сақтау министрлігі ауыл халқына скрининг жүргізу бойынша пилоттық жобаны іске қосты. Бұл өз кезегінде шалғай жатқан ауыл тұрғындары үшін өте оңтайлы. Жалпы скриннгтік тексерулер ауруларды ерте анықтауға мүмкіндік береді. Бүгінде скринингтен өту жұмыстары жүйелі жүргізілуде. Дәрігерлер ерте жасалған скрининг белгілі бір ауру түрлерінен өлім-жітімді 2 есеге дейін азайтуға мүмкіндік беретінін айтуда.
Айтпақшы, ауыл тұрғындарына көрсетілетін қызмет түрлері кеңейтілді. Мәселен бүгінде глаукома, қант диабеті, жүрек-қан тамыр аурулары, асқазан-ішек жолдарының және бүйрек жетіспеушілігі, өкпе туберкулезі, сүт безінің қатерлі ісігі аурулары ерте сатыда анықталады.
Осы орайда Түркістан облыстық қоғамдық денсаулық басқармасы ауыл тұрғындарын скринингтен өтуге шақырады.
- Қарнақ ауылы бойынша скринингтік тексерулер – Қарнақ БМСКО-да жұмыс күндері сағат 09:00-17:00 аралығында жүргізіледі.
- Хантағы ауылында – Хантағы ауылдық ДА-да сағат 09:00-17:00 аралығында жүргізіледі.
- Ащысай ауылдық округінде – Ащысай ауылдық ДА-да сағат 09:00-17:00 аралығында тексеруден өте аласыздар! Толық мәліметті өз учаскелік дәрігерлеріңізден білсеңіздер болады!
Скрининг – бұл ауруларды және қауіп факторларын ерте сатыда анықтау үшін дер кезінде емдеу, асқынудың алдын алу мақсатында белгілі бір жастағы дені сау адамдарды профилактикалық-медициналық тексерулерден өткізу.
Скринингтен кім өте алады?
Скринингтер белгілі бір аурулар үшін және белгілі бір жас топтары үшін жүргізіледі.
Скрининг 2 жас санатында жүргізіледі:
- 0-ден 18 жасқа дейінгі балалар (педиатрдың, мамандардың қарауы, қан мен зәр анализі, аспаптық тексерулер). Балалар жыл сайын кәмелетке толғанға дейін профилактикалық тексеруден өтеді.
- 30 жастан 70 жасқа дейінгі ересектер. Тексерудің бұл түріне салалық мамандардың консультациясы мен зертханалық-диагностикалық зерттеулер кіреді.
ҚАНДАЙ СЫРҚАТТАРДЫ АНЫҚТАУҒА БОЛАДЫ?
- Зиянды әдеттерден туындайтын қауіп факторларын ерте анықтау
- Артериалды гипертония, жүректің ишемиялық ауруы мен қант диабетін ерте анықтау
- Глаукомаға тексеру (көз іші қысымын) – 40-70 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер
- Жатыр мойны обырын ерте анықтау
- Сүт безі обырын ерте анықтау
- Колоректальды обырды ерте анықтау
- В мен С вирусты гепатиттерін ерте анықтау
— скринингтік зерттеулерге жататын тұлғалардың қосымша нысаналы топтары:
- Асқазан-ішек жолдарының ауруларын және бүйректің созылмалы ауруларын ерте анықтауға-18-70 жас аралығындағы ерлер мен әйелдер, скринингтік зерттеулерден өтіп, асқазан-ішек жолдарының ауруларымен және бүйректің созылмалы ауруларымен динамикалық БАҚЫЛАУДА тұрмайды. Анализатордағы қан сарысуындағы жалпы билирубин , АЛаТ, АСаТ анықтау үшін қан анализі жүргізіледі. З және гепатобилиопанкреатиялық аймақтағы (бауыр, өт қабы, ұйқы безі, көкбауыр) фиброэзофагастродуод ероскопияны диагностикалық зерттеу, жиілігі – жылына 1 рет.
- Тыныс алу органдарының туберкулезін ерте анықтауға-50 жастан 70 жасқа дейінгі ерлер мен әйелдер, тыныс алу органдарының туберкулезімен динамикалық БАҚЫЛАУДА тұрмайтын скринингтік зерттеулерден өтеді. Диагностикалық флюорография (1 проекция), еселік – жылына 1 рет жүргізіледі.
- Простата обырын ерте анықтау үшін — 55 пен 70 жас аралығындағы және одан жоғары жастағы ер адамдар, простата обырымен динамикалық БАҚЫЛАУДА тұрмайтын скринингтік зерттеулерден өтіп жатқан ер адамдар –ИФА әдісімен қан сарысуындағы жалпы простата-спецификалық антигенді (PSA) анықтау үшін қан алуды жүргізеді.
- Бүйректің созылмалы ауруларын ерте анықтауға-18 жастан 70 жасқа дейінгі ерлер мен әйелдер анализатордағы зәрдің жалпы талдауын зерттеу (бүйректің созылмалы ауруларын ерте анықтауға арналған скринингтік зерттеулерге жататын физика-химиялық зерттеулер, несеп тұнбасының жасушалық элементтерінің санын есептей отырып, жылына 1 рет қасиеттері) МӘМС анализаторындағы қан сарысуындағы креатининді анықтау бүйрек УДЗ.
Бұл зерттеулер жүрек-қан тамырлары, онкологиялық ауруларды, қант диабетін, глаукоманы ерте кезеңдерде анықтауға мүмкіндік береді, егер инсульт, инфаркт, соқырлық, тоқ ішек, сүт безі және жатыр мойны обыры сияқты күрделі асқынулардың алдын алуға мүмкіндік береді.
Денсаулық сақтау министрлігінің арнайы бұйрығына сәйкес ауыл тұрғындарының скринингі 4 мақсатты топ бойынша жүргізіледі: «Жастар» — 18-ден 29 жас аралығында, «Еңбек-1» — 30 бен 44 жас аралығы, «Еңбек-2» — 45 пен 65 жас аралығы және «Зейнеткер» — 66 жастан жоғары қарт адамдар. Бұдан бұрын скринингпен 30-70 жас аралығындағы тұрғындар толық қамтылған болатын.
